Ημέρα Βιοποικιλότητας 2020

Η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι απώλεια για την ανθρωπότητα. Πάνω από 80% της διατροφής των ανθρώπων προέρχεται από φυτά. 80% των ανθρώπων ζουν σε αγροτικές περιοχές κι αναπτυσσόμενες χώρες που βασίζονται σε παραδοσιακά φάρμακα προερχόμενα από φυτά για την υγεία τους. Η απώλεια της; Βιοποικιλότητας μπορεί να επεκτείνει τις ζωονόσους- επιδημίες που μεταδίδονται από ζώα σε ανθρώπους. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι εργαλείο για την καταπολέμηση πανδημιών όπως αυτές με τους κορονοϊούς.

Η φετινή Ημέρα Βιοποικιλότητας σημαδεύεται από το τέλος της Δεκαετίας του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (2011-2020) και την αρχή της Δεκαετίας για την Επιστήμη των Ωκεανών και την Βιώσιμη Ανάπτυξη (2021-2030) και της Δεκαετίας του ΟΗΕ για την Αποκατάσταση των Οικοσυστημάτων.

Ο όρος «βιολογική ποικιλότητα» ή «βιοποικιλότητα» αναφέρεται στην ποικιλία των μορφών της ζωής: τα φυτά, τα ζώα και τους μικροοργανισμούς, τα γονίδια που περιέχουν και τα οικοσυστήματα που σχηματίζουν.

Η Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα είναι το διεθνές νομικό μέσο για τη «διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας, την αειφόρο χρήση των συνιστωσών της και τη δίκαιη και ισότιμη κατανομή των ωφελειών που προκύπτουν από τη χρήση των γενετικών πόρων» και έχει κυρωθεί από 196 κράτη.

Μία πρόσφατη έκθεση (report into the impact of humans on nature) δείχνει ότι ένα εκατομμύριο είδη ζώων και φυτών απειλούνται τώρα με εξαφάνιση σε όλο τον κόσμο. Η έκθεση αυτή περιλαμβάνει το έργο 400 εμπειρογνωμόνων από 50 χώρες, συντονισμένο από την Πλατφόρμα Διακυβερνητικής Επιστημονικής Πολιτικής για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων (IPBES).

Η Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, η οποία φιλοξενεί ένα από τα σημαντικότερα αποθέματα Βιολογικής Ποικιλότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο πλούτος των ειδών άγριας χλωρίδας και πανίδας και  η ποικιλία των τύπων οικοτόπων που υπάρχουν στη χώρα μας, ως αποτέλεσμα της πολυποίκιλης γεωμορφολογίας, των διάφορων κλιματικών τύπων και της συνεύρεσης ειδών από τρεις διαφορετικές ηπείρους, την κατατάσσουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υψηλότερη Βιοποικιλότητα.

Στην Ελλάδα καταγράφονται περισσότερα από 6000 είδη και υποείδη φυτών (πολλά από τα οποία ενδημικά), περισσότερα από 400 είδη πουλιών (φωλεάζοντα, μεταναστευτικά, διαχειμάζοντα), δεκάδες είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων είδη που έχουν εξαφανιστεί από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η καφέ αρκούδα και το αγριόγιδο), και 27.000 ασπόνδυλα, μεταξύ των οποίων 4.000 ενδημικά, ενώ υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 15.000 ασπόνδυλα, που δεν έχουν ακόμα καταγραφεί.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να κάνουμε στη σημαντική βιοποικιλότητα της Κρήτης: Πάνω από 1.800 είδη φυτών, ανάμεσά τους η απειλούμενη αμπελιτσιά (όταν η Γερμανία με έκταση 43 φορές μεγαλύτερη της Κρήτης έχει 2.500 είδη φυτών!)

Η σημαντική βιοποικιλότητα της Κρήτης και της Ελλάδας δημιουργεί και μεγάλες ευθύνες διατήρησης και προστασίας της, ενάντια σε καταστροφικά σχέδια και πρακτικές που απειλούν τη βιοποικιλότητα και μαζί με αυτήν, την υγεία μας, τη διατροφή μας, τον πολιτισμό και την οικονομία μας.