Το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ/ΚΠΕ) Βάμου, σε συνεργασία με την Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων οργανώνει τη δράση «Χελιδονίσματα 2025» στη λίμνη Αγυιάς Χανίων την Κυριακή 30 Μαρτίου 2025, από τις 10 το πρωί έως τις 1 το μεσημέρι. Η δράση υλοποιείται σε συνεργασία με την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία.
Στη δράση στη λίμνη της Αγυιάς Χανίων θα γίνει παρατήρηση πουλιών με κιάλια και τηλεσκόπιο και κατασκευές σχετικά με τα χελιδόνια. Στη λίμνη της Αγυιάς έχουν παρατηρηθεί πάνω από 200 διαφορετικά είδη πουλιών κι αποτελεί σημαντικό σταθμό στο μεγάλο ταξίδι των μεταναστευτικών πουλιών που αυτή την εποχή επιστρέφουν από την Αφρική στην Ευρώπη. Η λίμνη της Αγυιάς είναι ένας σημαντικός υγρότοπος που εντάσσεται στο Δίκτυο NATURA 2000 για τους Ευρωπαϊκούς Οικότοπους. Προστατεύεται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αν και έχουν γίνει έργα προστασίας, σημαντική θα ήταν η δημιουργία Φορέα Προστασίας με συμμετοχή των αρμόδιων υπηρεσιών, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και του Πανεπιστημίου καθώς και περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Χαρακτηριστικά πουλιά της άνοιξης είναι τα χελιδόνια. Τα χελιδόνια πετούν σε όλες τις ηπείρους, εκτός από την Ανταρκτική, διανύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα για βδομάδες. Σχεδόν όλα εγκαταλείπουν την Ευρώπη για να περάσουν τον χειμώνα στην Αφρική, στις χώρες νότια από τη Σαχάρα, όπου βρίσκουν ευκολότερα την τροφή τους, όπως έντομα (κουνούπια, μυγάκια κ.ά.).
Υπάρχουν πολλά είδη χελιδονιών, τα οποία διαφέρουν ως προς το σχήμα, το χρώμα, τον τρόπο που φτιάχνουν τη φωλιά τους, αλλά και το μέρος που τα βλέπει κανείς. Το πλέον χαρακτηριστικό τους είναι οι μακριές φτερούγες που τα κάνουν να είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πουλιά στον αέρα, τα οποία μάλιστα μπορούν να τρέφονται ενώ πετούν!
Το Σπιτοχελίδονο (παλαιότερα γνωστό ως Λευκοχελίδονο Delichon urbicum), για το οποίο μπορείτε να βρείτε παρακάτω οδηγίες για την κατασκευή τεχνητής φωλιάς, είναι λευκό στο κάτω μέρος του σώματός του, ενώ στο επάνω έχει λευκή τη βάση της ουράς του.
Οι φωλιές τους, όπως και των περισσότερων άλλων ειδών χελιδονιών, είναι πλίθινες ενώ τα μικρά τα ανατρέφουν -στην κυριολεξία- στα πούπουλα που στρώνουν προηγουμένως, με επιμέλεια, μέσα στη φωλιά. Για την ετοιμασία τους δουλεύουν και οι δύο «γονείς». Μαζεύοντας λάσπη από κάποιο σχετικά κοντινό σημείο συνήθως 50-150 μέτρα μακριά, τη μεταφέρουν σε μορφή σβόλων ως τη θέση που έχουν επιλέξει. Κάθε φορά μεταφέρουν ένα μόνο σβόλο. Για μια φωλιά μπορεί να χρειαστούν περίπου από 700 έως 1.500 σβόλοι! Έτσι, ανάλογα με τις συνθήκες, χρειάζονται από 8 έως 18 ημέρες για να την ετοιμάσουν.